واکنش قاطع ایران به تمدید قانون موسوم به ایسا ،آزادی حلب و امضای قرارداد نهایی خرید ۸۰ فروند هواپیمای بوئینگ از مهمترین رویدادهای سیاست خارجی در هفته گذشته بود.
گزارش خبرنگار دیپلماسی ایرنا حاکی است: در هفته گذشته شاهد اتفاقات مهمی در عرصه دیپلماسی بودیم ؛ واکنش قاطع ایران به تمدید قانون موسوم به ایسا، امضای قرارداد نهایی خرید ۸۰ فروند هواپیمای بوئینگ، آزادسازی حلب ورایزنی های سیاسی برای برون رفت از بحران در سوریه ،و برگزاری کنفرانس امنیتی تهران مهمترین اتفاقات هفته گذشته بود.
** امنیت درون زا یا عاریتی
طی هفته های اخیر دو کنفرانس و نشست در منامه و تهران برگزار شد که هر کدام از این دو ، دو رویکرد متفاوت را به مقوله امنیت نشان می دهد
آن طور که از اظهارنظرهای حاضران در نشست منامه بر می آید این کشورها عمدتا به دنبال خرید امنیت از بیرون منطقه هستند.
کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس سال هاست گرفتار دور باطلی در تامین امنیت خود شده اند. عمده نگاه این کشورها همکاری و کمک گرفتن از بازیگران فرامنطقه ای برای تامین امنیت بوده است . از همین روست که سالانه میلیاردها دلار صرف خریدهای تسلیحاتی می کنند.
به گفته محمد خزایی معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی حجم تجارت فعلی کشورهای منطقه با یکدیگر ۱۵ درصد است . آمارها حاکی از آن است که بیشتر تبادلات تجاری با کشورهای خارجی است و بیش از ۴۷ درصد آن مربوط به خرید اسلحه است.
این در حالی است که این کشورها همواره از حضور نظامی بازیگران فرامنطقه ای در خلیج فارس استقبال کرده اند.
چنین رویکردی در حالی همچنان از سوی این کشورها پیگیری می شود که مفهوم و ماهیت امنیت و تهدیدات امنیتی دچار تغییرات گسترده ای شده است.تهدیدات عمده ای که در سالهای اخیر امنیت کشورهای منطقه را به چالش کشیده ناشی ازناکارآمدی قدرت های منطقه از تامین مطالبات ابتدایی مردم،آسیب رسیدن به کرامت انسانی،تبعیض و فقر و بی عدالتی بوده است.
علاوه بر این امروز شاهد پدیده های زیست محیطی همچون تغییرات اقلیم و خشکسالی هستیم که تبعات آن به حوزه های اجتماعی اقتصادی و سیاسی سرریز کرده است و چنین مسائلی صرف در درون واحدهای ملی نمی گنجند و راه حل های آن هم صرفا ملی نیست بلکه همکاری و همراهی بازیگران منطقه ای را می طلبد
امنیت مفهوم به هم پیوسته است ؛ اگر قرار باشد کشتی سوراخ شود و یا سقف خانه ای فرو ریزد همه سرنشینان و ساکنین اسیب می بینند و همه باید برای رفع مشکل چاره اندیشی کنند.
گزاره دوم اینکه امنیت باید ذاتی بومی و درون زا باشد نمی توان امنیت را خرید چون روز به روز گرانتر می شود –چنانکه دونالد ترامپ به دنبال پرداخت هزینه های تامین امنیت برای کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس است- و دیگر اینکه هر کسی امنیت را تامین می کند می تواند روزی آن را سلب کند .
گزاره بعدی اینکه نگاه سنتی و نظامی محور به مقوله امنیت هزینه زاست. صاحبنظران و محققان توسعه معتقدند بین هزینه کردهای نظامی در تامین امنیت و توسعه اقتصادی نسبت عکس برقرار است.
در همین راستا طی هفته های اخیر سران کشورهای حاشیه خلیج فارس در منامه میزبان ترزا می نخست وزیر و بوریس جانسون وزیر خارجه انگلیس بودند. انگلستان که با برگزیت خود را از اروپای بری جدا و تنهاتر از هر زمان دیگری می بیند به فکر متحدینی در سایر نقاط جهان است و چه کسی بهتر از کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس که حاضرند میلیاردها دلار صرف خریدهای نظامی از انگلیس کنند.
ترزا می چهارشنبه ۷ دسامبر با شرکت در سی و هفتمین نشست سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج در بحرین، ضمن تشریح سیاستهای دولت خود در زمینه روابط با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج ، به نقش ایران در منطقه نیز پرداخت و گفت که بریتانیا آماده است با کشورهای عضو شورا برای عقب راندن «اقدامات تهاجمی ایران درمنطقه» همکاری کند.
نخست وزیر بریتانیا گفت:«ما باید همچنان به مقابله با دولتهایی که نفوذ آنها بیثباتی منطقه را مشتعل میکند ادامه دهیم» و افزود:«بنابراین میخواهم به شما اطمینان دهم که من به وضوح تهدیدی را که ایران متوجه منطقه خلیج و در بُعدی وسیع تر، متوجه خاورمیانه میکند مشاهده می کنم».
نخست وزیر بریتانیا گفت: «ما باید همراه یکدیگر تلاش کنیم تا اقدامات تهاجمی ایران در منطقه را به عقب برانیم».
ترزا می گفت که به منظور تقویت امنیت کشورهای منطقه خلیج از «یک مشارکت امنیتی» حمایت میکند که شامل سرمایهگذاری دفاعی و آموزش نظامی در بحرین و اردن هم بشود.
البته این اظهارات ترزا می با واکنش قاطع ایران روبرو شد در پی اظهارات مداخله جویانه ‘ترزا می’ ، ‘نیکلاس هاپتون’ سفیر این کشور در تهران به وزارت امورخارجه احضار و مراتب اعتراض شدید دولت جمهوری اسلامی ایران به اظهارات نسجیده نخست وزیر آن کشور، توسط معاون مدیر کل غرب اروپا به وی ابلاغ شد. همچنین جمعی از نمایندگان از ارائه طرحی به منظور کاهش سطح روابط دیپلمایتک با بریتانیا خبر دادند.
** امنیت درون زا یا عاریتی
طی هفته های اخیر دو کنفرانس و نشست در منامه و تهران برگزار شد که هر کدام از این دو ، دو رویکرد متفاوت را به مقوله امنیت نشان می دهد
آن طور که از اظهارنظرهای حاضران در نشست منامه بر می آید این کشورها عمدتا به دنبال خرید امنیت از بیرون منطقه هستند.
کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس سال هاست گرفتار دور باطلی در تامین امنیت خود شده اند. عمده نگاه این کشورها همکاری و کمک گرفتن از بازیگران فرامنطقه ای برای تامین امنیت بوده است . از همین روست که سالانه میلیاردها دلار صرف خریدهای تسلیحاتی می کنند.
به گفته محمد خزایی معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی حجم تجارت فعلی کشورهای منطقه با یکدیگر ۱۵ درصد است . آمارها حاکی از آن است که بیشتر تبادلات تجاری با کشورهای خارجی است و بیش از ۴۷ درصد آن مربوط به خرید اسلحه است.
این در حالی است که این کشورها همواره از حضور نظامی بازیگران فرامنطقه ای در خلیج فارس استقبال کرده اند.
چنین رویکردی در حالی همچنان از سوی این کشورها پیگیری می شود که مفهوم و ماهیت امنیت و تهدیدات امنیتی دچار تغییرات گسترده ای شده است.تهدیدات عمده ای که در سالهای اخیر امنیت کشورهای منطقه را به چالش کشیده ناشی ازناکارآمدی قدرت های منطقه از تامین مطالبات ابتدایی مردم،آسیب رسیدن به کرامت انسانی،تبعیض و فقر و بی عدالتی بوده است.
علاوه بر این امروز شاهد پدیده های زیست محیطی همچون تغییرات اقلیم و خشکسالی هستیم که تبعات آن به حوزه های اجتماعی اقتصادی و سیاسی سرریز کرده است و چنین مسائلی صرف در درون واحدهای ملی نمی گنجند و راه حل های آن هم صرفا ملی نیست بلکه همکاری و همراهی بازیگران منطقه ای را می طلبد
امنیت مفهوم به هم پیوسته است ؛ اگر قرار باشد کشتی سوراخ شود و یا سقف خانه ای فرو ریزد همه سرنشینان و ساکنین اسیب می بینند و همه باید برای رفع مشکل چاره اندیشی کنند.
گزاره دوم اینکه امنیت باید ذاتی بومی و درون زا باشد نمی توان امنیت را خرید چون روز به روز گرانتر می شود –چنانکه دونالد ترامپ به دنبال پرداخت هزینه های تامین امنیت برای کشورهای حاشیه جنوب خلیج فارس است- و دیگر اینکه هر کسی امنیت را تامین می کند می تواند روزی آن را سلب کند .
گزاره بعدی اینکه نگاه سنتی و نظامی محور به مقوله امنیت هزینه زاست. صاحبنظران و محققان توسعه معتقدند بین هزینه کردهای نظامی در تامین امنیت و توسعه اقتصادی نسبت عکس برقرار است.
در همین راستا طی هفته های اخیر سران کشورهای حاشیه خلیج فارس در منامه میزبان ترزا می نخست وزیر و بوریس جانسون وزیر خارجه انگلیس بودند. انگلستان که با برگزیت خود را از اروپای بری جدا و تنهاتر از هر زمان دیگری می بیند به فکر متحدینی در سایر نقاط جهان است و چه کسی بهتر از کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس که حاضرند میلیاردها دلار صرف خریدهای نظامی از انگلیس کنند.
ترزا می چهارشنبه ۷ دسامبر با شرکت در سی و هفتمین نشست سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج در بحرین، ضمن تشریح سیاستهای دولت خود در زمینه روابط با کشورهای عضو شورای همکاری خلیج ، به نقش ایران در منطقه نیز پرداخت و گفت که بریتانیا آماده است با کشورهای عضو شورا برای عقب راندن «اقدامات تهاجمی ایران درمنطقه» همکاری کند.
نخست وزیر بریتانیا گفت:«ما باید همچنان به مقابله با دولتهایی که نفوذ آنها بیثباتی منطقه را مشتعل میکند ادامه دهیم» و افزود:«بنابراین میخواهم به شما اطمینان دهم که من به وضوح تهدیدی را که ایران متوجه منطقه خلیج و در بُعدی وسیع تر، متوجه خاورمیانه میکند مشاهده می کنم».
نخست وزیر بریتانیا گفت: «ما باید همراه یکدیگر تلاش کنیم تا اقدامات تهاجمی ایران در منطقه را به عقب برانیم».
ترزا می گفت که به منظور تقویت امنیت کشورهای منطقه خلیج از «یک مشارکت امنیتی» حمایت میکند که شامل سرمایهگذاری دفاعی و آموزش نظامی در بحرین و اردن هم بشود.
البته این اظهارات ترزا می با واکنش قاطع ایران روبرو شد در پی اظهارات مداخله جویانه ‘ترزا می’ ، ‘نیکلاس هاپتون’ سفیر این کشور در تهران به وزارت امورخارجه احضار و مراتب اعتراض شدید دولت جمهوری اسلامی ایران به اظهارات نسجیده نخست وزیر آن کشور، توسط معاون مدیر کل غرب اروپا به وی ابلاغ شد. همچنین جمعی از نمایندگان از ارائه طرحی به منظور کاهش سطح روابط دیپلمایتک با بریتانیا خبر دادند.