شاید برخی گلایه داشته باشند که بنزین را با قیمت بالا می زنند. اما بررسی ها نشان می دهد که هنوز هم بنزین با یارانه عرضه می شود. جدای از زیان های اقتصادی و محیط زیستی عرضه بنزین به قیمت غیر واقعی، فرصت سوزی در آزادسازی نرخ حاملهای انرژی نیز قابل اعتنا است.
به نقل از اقتصادنیوز ، در حالی کمیسیون تلفیق مجلس و وزارت نفت تصمیم به ثابت ماندن قیمت حاملهای انرژی در سال ۹۶ گرفتهاند که با افت قیمت نفت و دیگر حاملهای انرژی ظرف دو سال اخیر فرصتی برای آزادسازی قیمتها در کشور فراهم شده بود؛ چراکه در ابتدای سال ۹۵، نرخ بنزین فوب خلیج فارس به کمتر از قیمت بنزین در ایران رسید. اما با افزایش قیمت نفت در چند ماه اخیر نرخ بنزین فوب خلیجفارس به ۱۶۵۰ تومان رسیده است و از این پس مجددا دولت باید هزینه سنگینی بابت یارانه بنزین متحمل شود.
هرچند تصمیم اخیر مبنی بر ثبات قیمت بنزین در سال آینده، به گفته سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس دهم تا اجرایی شدن فاصله دارد، با این حال نگاهی به سیستم قیمتگذاری جهانی سوخت و مقایسه آن با آنچه در ایران اتفاق میافتد، این سوال را ایجاد میکند که با رشد قیمت جهانی نفت خام در سال آینده، فرصت از دست رفته برای آزادسازی قیمت بنزین چگونه جبران خواهد شد؟ این سوال در شرایطی مطرح است که با تصمیم اخیر کشورهای عضو و غیرعضو اوپک برای کاهش تولید نفت خام، بسیاری از کارشناسان و مسوولان نفتی عقیده دارند قیمت نفت در سال جدید میلادی با رشد همراه خواهد بود، بنابر این با رشد قیمت نفت، فاصله قیمت بنزین (۱۰۰۰ و ۱۲۰۰ تومان در هر لیتر) کشور با قیمتهای جهانی بیش از پیش افزایش مییابد.
قیمت هر لیتر بنزین سوپر با اکتان ۹۵ در ایران ۱۲۰۰ تومان و هر یک لیتر بنزین معمولی با اکتان ۸۷، هزار تومان است. بررسیها نشان میدهد چنین قیمتی برای بنزین نسبت به قیمت این سوخت در دیگر کشورها و بازارهای جهانی بسیار ارزان محسوب میشود. از آنجایی که در بازارهای جهانی بنزین با اکتان ۹۵ بیش از اکتان ۸۷ در دسترس است،در این گزارش قیمت بنزینی را که در داخل کشور با عنوان «سوپر» میشناسیم، مبنای مقایسه قرار میدهیم.
دادههای به دست آمده از نشریه پلتس نشان میدهد قیمت بنزین سوپر در فوب خلیج فارس در ابتدای سال جاری(مارس ۲۰۱۶) به ازای هر بشکه ۵/ ۵۱ دلار بوده است. با تبدیل این مقدار بر اساس لیتر و ارز آزاد(۳۴۳۰ تومان در ابتدای سال)، میتوان گفت قیمت هر لیتر بنزین سوپر در فوب خلیج فارس در ابتدای سال جاری ۱۱۱۰ تومان بوده است، این در حالی است که در آن زمان بنزین در داخل کشور ۱۲۰۰ تومان به فروش میرسید. از این رو میتوان گفت در ابتدای سال دولت برای عرضه بنزین نه تنها یارانهای پرداخت نمیکرد، بلکه از محل عرضه بنزین مقداری درآمد عایدش میشد که میتوانست بخشی از هزینه جایگاهها، حمل و نقل و تلفات را از این محل پرداخت کند.
با این حال قیمت نفت از ابتدای سال تاکنون مسیر افزایشی همراه با نوسانی را طی کرده است. به گزارش «دنیای اقتصاد» قیمت سبد نفتی اوپک در مارس ۲۰۱۶ حدود ۳۵ دلار بر بشکه بوده، در حالی که قیمت کنونی آن بیش از ۵۲ دلار است. قیمت بنزین نیز همراستا با قیمت نفت مسیر افزایشی را طی کرده است. بر اساس دادههای پلتس، قیمت هر بشکه بنزین سوپر ژانویه ۲۰۱۷(ماه کنونی میلادی) در فوب خلیجفارس به حدود ۶۸ دلار رسیده که بر اساس دلار آزاد(۳۸۰۰ تومان کنونی) و به واحد لیتر، ۱۶۲۵ تومان میشود. بنابراین در حالی که دولت در داخل کشور هر لیتر بنزین سوپر را به قیمت ۱۲۰۰ تومان به فروش میرساند، قیمت خریداری شده آن ۱۶۲۵ تومان است. بنابراین در حال حاضر دولت به ازای هر لیتر ۴۲۵ تومان به مصرفکنندگان یارانه میدهد.