خانه صنعت، معدن و تجارت استان تهران
نوشته های مرتبط
عربستان در بحبوحه استیصال سیاسی و ناکامی در جبهه‌های نبرد، میزبان دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا شد تا به واسطه امضای قراردادهای چند صد میلیارد دلاری با واشنگتن، نظر مثبت این کشور را برای پیگیری اهدافش جلب کند؛ در این میان یکی از مهم‌ترین اهداف ریاض از میزبانی ترامپ و سران بیش از ۴۰ کشور سنی، تشکیل یک ائتلاف «عربی-آمریکایی یا همان ناتوی عربی» است که مهم‌ترین کارکرد آن نیز «مقابله با افزایش قدرت ایران» عنوان شده است.
به نقل از اقتصادنیوز ، اکنون پرسش اینجاست که آیا عربستان طی سفر اخیر ترامپ و سران کشورهای عربی و بعضا غیرعربی در اجلاسیه ریاض توانست به اهداف خود دست یابد و پایه‌های تشکیل ائتلاف عربی-آمریکایی را پی‌ریزی کند یا خیر.
نمایش قدرت در برابر تهران و مسکو
دونالد ترامپ که در مبارزات انتخاباتی‌اش سمت و سویی مخالف با اعراب را در پیش گرفته بود با سفر به عربستان و حتی سرزمین‌های اشغالی موفق شد روابط واشنگتن با اعراب و رژیم صهیونیستی را احیا کند که این مساله نمایش قدرتی در برابر تهران و مسکو محسوب می‌شود. زیرا ترامپ موفق شد در برابر روسیه که به قدرت بی‌رقیبی در منطقه تبدیل شده بود وسوریه را در برابر آمریکا به گروگان گرفته بود، خودی نشان دهد. پیش‌تر و در زمان ریاست‌جمهوری باراک اوباما، او پس از سفری که به استرالیا داشت اعلام کرد که خاورمیانه برای آنها خیلی اهمیت ندارد به همین خاطر او روابط سردی را با اعراب دنبال می‌کرد.
اما اکنون تمام معادلات تغییر کرده است و دست دوستی ترامپ به سوی اعراب، احتمالا سمت و سوی جدیدی به تحولات منطقه‌ای خواهد داد. در این بین تلاش محور عربی-آمریکایی برای انزوای تهران، مساله‌ای کاملا آشکار است. زیرا اولا طی این سفر قرارداد تسلیحاتی و غیرتسلیحاتی نزدیک به ۴۰۰ میلیارد دلاری میان واشنگتن و ریاض امضا شد که بدون شک یکی از اهداف آن برهم زدن توازن قوا علیه تهران است و ثانیا عربستان موفق شد رهبران کشورهای سنی را در یک نشست گردهم آورد و در آنجا ادعاهایی را علیه ایران مطرح کند. اما با این وجود این نشست برای طرح‌ریزی ائتلاف عربی-آمریکایی موفق عمل نکرد.
ائتلاف فرضی
شکل‌گیری ائتلاف عربی- آمریکایی با اما و اگرهای بسیاری مواجه است؛ آنچه امروز وجود دارد این است که طیف‌های نومحافظه‌کار، لابی‌های یهود به همراه عربستان، اسرائیل و تاحدودی ترکیه بر این باورند که باید در منطقه ائتلافی با هدف مقابله با افزایش نفوذ منطقه‌ای و قدرت ایران شکل بگیرد و همچنین در این ائتلاف تلاش‌هایی برای مبارزه با آنچه آنهاتروریسم می‌خوانند انجام گیرد. اما از لحاظ تئوریک شکل‌گیری ائتلاف منطقه‌ای که بعضا نیز ناتوی عربی خوانده می‌شود وارد مرحله تصمیم‌گیری عملی نشده و هنوز مقدمات عملی کار نیز انجام نگرفته است. در این خصوص فقط عربستان یکسری رهبران عرب را در ریاض جمع کرد و از سوی دیگر نیز ترامپ را دعوت کرد و قرارداد تسلیحاتی ۱۱۰میلیارد دلاری به علاوه برخی قراردادهای تجاری به امضا رساندند. هدف عربستان از امضای این قراردادها آن است که ترامپ را تشویق کند تا سیاست‌هایش در قبال ایران را تغییر دهد. دکتر رحمان قهرمان‌پور، کارشناس ارشد مسائل خاورمیانه شکل‌گیری چنین ائتلافی را نامحتمل می‌داند و می‌گوید تردید زیادی نزد کشورهای اصلی چون آمریکا، مصر و ترکیه برای پیوستن به این ائتلاف وجود دارد. زیرا برای آمریکای ترامپ هنوز مشخص نیست چه کسی قرار است هزینه‌های چنین ائتلافی را بپردازد و رهبری آن بر عهده چه کسانی است. بنابراین او خطر نمی‌کند و وارد چنین ائتلافی نمی‌شود. همچنین بسیاری از کشورهایی که در این ائتلاف حضور خواهند یافت کشورهای کوچک عربی هستند که بود و نبودشان خیلی فرقی نمی‌کند. درخصوص کشورهای مهمی چون مصر و ترکیه نیز حرف و حدیث بسیار است؛ زیرا به‌عنوان مثال ژنرال السیسی حاضر نمی‌شود غرور ملی مصری‌ها و رهبری این کشور در جهان عرب را نادیده بگیرد و در ائتلافی به سرکردگی عربستان به‌عنوان یک بازیگر درجه دو حضور پیدا کند. در عین حال این احتمال خیلی کمرنگ است که اردوغان بپذیرد برای ورود به ائتلافی که جزئیات آن معلوم نیست روابط خود با ایران را متشنج کند. زیرا آنکارا چه درخصوص مساله کردها و چه قراردادهای اقتصادی به روابط با ایران نیاز دارد. بنابراین کشورهای مهمی که قرار است در چنین ائتلافی کنار عربستان باشند همچون مصر، ترکیه و آمریکا احتمالا حاضر نمی‌شوند که گام در این مسیر بگذارند.
