امین مالی منابع برای رشد و توسعه اقتصادی، از دغدغههای مهم کشورهای درحال توسعه بهشمار میرود.
به نقل از روزنامه صمت: در کشورهایی که دارای جمعیت مسلمان زیادی هستند، استفاده از ابزارهای مالی متعارف مانند اوراق قرضه، کارآیی و مقبولیتی ندارد. بر این اساس دولتها و بازار سرمایه فعال در کشورهای اسلامی که بهدنبال تأمین مالی و مدیریت بدهی خود هستند، نیازمند یافتن جایگزینهایی براساس اصول اسلامی هستند. در سالهای اخیر رشد ابزارهای مالی اسلامی که به صکوک شهرت یافته بسیار چشمگیر بوده است. کشورهای بحرین، مالزی، قطر و آلمان بهعنوان پیشگامان در این زمینه شناخته شدهاند که در حال حاضر در ایران نیز از آن استفاده میشود. در حالت کلی میتوان صکوک را اوراق بهادار مبتنی بر دارایی، با درآمد ثابت یا متغیر، قابل معامله در بازار ثانویه و مبتنی بر اصول شریعت دانست. از صکوک به عنوان «اوراق قرضه اسلامی» یاد میشود که هدف از بکارگیری صکوک بهعنوان ابزاری جدید در بانکداری اسلامی، تقلید از اوراق قرضه مبتنی بر بهره در بانکداری معمول نیست، بلکه ایجاد ابزاری ابتکاری است که منطبق بر قوانین شریعت اسلام باشد.
صکوک بهعنوان اوراق بهادار با پشتوانه مالی تعریف میشود که باید خود دارای ارزش باشد و نمیتواند براساس فعالیتهای سفتهبازی و سوداگرانه و درواقع فعالیتهایی که بدون خلق ارزش و کارهستند، سودآوری داشته باشد. با استفاده از ابزار صکوک بنگاههای اقتصادی مختلف ازجمله شرکتهای معدنی میتوانند منابع مالی خود را تامین کنند. در اینباره با مجید پیره، کارشناس مالی اسلامی سازمان بورس و اوراق بهادار به گفتوگو نشستیم که در ادامه میآید.
ابزار مالی صکوک چیست و چه کاربردی دارد؟
صکوک یکی از انواع ابزارهای مالی است که میتواند برای بنگاههای اقتصادی به عنوان راهکاری برای تامین مالی مورد استفاده قرار گیرد.
صکوک و اوراق قرضه چه تفاوتی با یکدیگر دارند؟
تفاوت صکوک با اوراق قرضه در این است که سودی که در فرآیند انتشار صکوک به سرمایهگذاران پرداخت میشود باید بر مبنای قراردادهایی باشد که مورد تایید شریعت اسلام هستند. مانند قراردادهای اجاره، سلف، مضاربه و مشارکت.
تفاوت صکوک بانکها و بازار سرمایه در چه مواردی است؟
صکوک یکی از ابزارهای مالی با کارکرد تامین مالی است. در کشور ما صکوک هم در نظام بانکی و هم در بازار سرمایه منتشر میشود و برای تامین مالی شرکتها و بنگاههای اقتصادی مورد استفاده قرار میگیرد.