بیم و امید صنعتی
صنعت کشور روزهای سختی را میگذراند. ناملایمات اقتصادی برایش رمقی باقی نگذاشته است. میخواهد هر چه زودتر به رشد برسد و همچنان پیشران رشد اقتصادی باقی بماند. برخی میگویند امیدی که در دل صنعتگران وجود دارد، رشد ۸ /۸درصدیاش را در بهار امسال رقم زده است. محمدرضا مرتضوی،دبیر خانه صنعت و معدن ایران، آرمان خالقی، عضو هیات مدیره خانه صنعت و معدن، فیروز ابراهیمی، دبیر خانه صنعت و معدن خراسان رضوی و نغمه تخشا، دبیر خانه صنعت و معدن استان تهران در میزگردی به بیان چالشها، چشماندازها، بیمها و امیدهای پیش روی صنعت میپردازند.
آقای مرتضوی، گفتوگو را با شما شروع میکنیم. سوال من مشخصاً در خصوص اوضاع و احوال این روزهای صنعت است. حال صنعت خوب است؟
محمدرضا مرتضوی: اوضاع صنعت بد نیست، البته رشدهای اعلامی از سوی دولت طی روزهای گذشته، نویدبخش آینده خوبی برای صنعت میتواند باشد. نکته مهم به نظرم نظم اقتصادی است و رئیسجمهور هم ثابت کرده که قواعد نظم اقتصادی را رعایت میکند و خود را پایبند به این قوانین که مرتبط با نظم اقتصادی است، میداند. موانعی که پیش روی اقتصاد بوده، موجب اتفاقاتی شده است که جبران آن بسیار سخت بود، اما اکنون اوضاع بهخوبی مدیریت شده و هماکنون صنعت نفت ما به جایگاه قبلی خود بازگشته و در صنعت گاز نیز اتفاقات خوبی رخ داده و خواهد داد. ما نمیتوانستیم تا چند ماه قبل، محصولات پتروشیمی خود را به فروش برسانیم و مشکل تراکنشهای مالی ما زخم اقتصاد شده بود، البته اکنون اوضاع بهتر شده و بانکهای ایرانی که چند سالی از صحنه بینالمللی غایب بودهاند، باید خود را به شرایط عادی برگردانند، بهخصوص اینکه الزامات جدیدی در حوزه بانکداری، در مورد ایران وضع شده که متمرکز بر مبارزه با پولشویی است و بانکها باید آن را مراعات کنند. فکر میکنم که برای چند ماه آینده، مقداری دست دولت بازتر خواهد شد و گردش مالی و پولهایی که بلوکه شده بود، کمکم سامان مییابد. اینها عواملی است که به نظر میرسد نویددهنده این است که رشد ادامه خواهد یافت. البته بانک جهانی نیز این رشد را تایید میکند. در این میان اگرچه رشد اقتصادی ما متکی بر صنعت نفت است؛ اما به هر حال موتور محرک کشور است و از جهت صنایعی که وابسته به صنعت نفت هستند نیز؛ با بهبود شرایط ایران در تامین انرژی بینالمللی فعال شدهاند. همچنین باید توجه داشت وقتی که موقعیت بالادستی در تامین نفت و گاز داشته باشیم، در مذاکرات آینده به عنوان دومین تولیدکننده نفت و اولین دارنده ذخایر انرژی دنیا، دست بالاتری خواهیم داشت. همچنین در رابطه با سایر صنایع نیز اتفاقاتی که در بخشهای مختلف صنعت رخ داده، نویدبخش است، اگرچه باید آسیبهایی که در طول دهه گذشته در حوزه صنعت و معدن کشور رخ داده، جبران و زخمها مداوا شود؛ ولی مهم این است که صنعت و معدن توانسته است خود را تا حدودی مثل اسب زینشده، آماده کند و این حیات و امیدواری، آینده روشنتری را پیش روی بخش صنعتی ما قرار داده است؛ در حوزه کشاورزی نیز پیشرفتهای بزرگی حاصل شده و تراز منفی کشاورزی ما که حاصل جمع جبری واردات مواد کشاورزی و صادرات آن است، بهبود یافته و این تراز از منهای ۹ میلیارد دلار، هماکنون به منهای سه میلیارد دلار رسیده و این، نتیجه اقدامات وزارت جهاد در حوزه زراعت است که بهزودی در صنایع مرتبط با کشاورزی نیز بهبود مییابد. روزی که دولت یازدهم کشور را تحویل گرفت، ذخایر گندم کفاف ۱۳ روز را هم نمیداد ولی اکنون هشت ماه ذخیره داریم، بازار هم متعادلتر شده و باید امیدوار بود که در حوزه تغییر نگاه دولت و رویکرد او در حوزه اقتصاد، از پرداخت اعانه به توسعه و بهبود تولید اتفاقات مثبتی میافتد. به هر حال فکر میکنم که امسال را با رشد اقتصادی پنجدرصدی خواهیم بست و آماده میشویم تا سال آینده، بهصورت قابل اتکاتری موضوع رشد اقتصادی را پیگیری کرده و طعم آن را بچشیم. اگر سیاستهای غلط، بینظمی اقتصادی و در واقع نداشتن دکترین مشخص در حوزه اقتصاد که در دولت قبل بود، ادامه مییافت؛ بهرغم اینکه ما کشور ثروتمندی هستیم، حتماً به سرنوشت ونزوئلا که با سیاستهای پوپولیستی و عوامفریبانه و نیز تقسیم داراییها به جای توسعه و بسط تولید ثروت از سوی تودههای مردم کار را پیش میبرد، تبدیل میشدیم. البته اکنون هم بهرغم تمام اتفاقات مثبتی که در اقتصاد رخ داده، به نظر میرسد که باید ریشههای اخلاق در اقتصاد را محکم کرد.