تنها ۳ هزار نفر در حوزه خاتمکاری در حال فعالیت هستند. حرفهای که درآمد مناسبی دارد و به خوبی میتواند شغل اصلی فعالان آن به شمار رود.
یکی از عمدهترین مشکلات در حوزه اشتغالزایی خاتمکاری، نبود آموزشهای لازم است. اکنون هنرستانها و مراکز آموزشی بسیار اندکی خاتمکاری را آموزش میدهند. اگر فردی قصد داشته باشد تمام مراحل خاتمکاری را آموخته و سپس وارد بازار کار شود باید ۲ سال زمان صرف کند اما این حرفه تقسیمبندیهای مشخصی دارد و هنرجو پس از ۶ ماه آموزش نیز میتواند در یکی از مراحل تولید خاتم فعالیت کرده و درآمد کافی داشته باشد.
خاتمکاری حرفهای است که طرفداران بسیاری دارد و بیشتر روی مصنوعات چوبی اجرا میشود. فعالان این شاخه از صنایعدستی از فروش داخلی خود راضی هستند و معتقدند اگر دولت حمایت کند صادرات آن بسیار بیشتر از ۲۰ درصد از محصولات تولیدی خاتمکاری خواهد بود.
فروش پررونق خاتمکاری در داخل
فروشندگان خاتم معتقدند قیمت محصول بستگی به کیفیت آن دارد اما به گفته آنها حتی محصولات بازاری و بیکیفیت خاتمکاری نیز طرفدارانی دارند و به فروش میرسند.
رسول نظری، تولیدکننده و فروشنده محصولات صنایعدستی به صمت گفت: در خاتمکاری فلز برنج رشته رشته در کنار چوب قرار میگیرد و مبدأ آن از شیراز است.
او افزود: خاتمکاری اکنون رونق دارد و در بازار نیز فروش خوبی دارد. مرکز فروش این محصولات در کشور مغازههای میدان نقش جهان اصفهان و خیابان ویلا در تهران است.
به عقیده نظری حداقل ۲۰ درصد از محصولات خاتم تولید شده در کشور صادر میشوند.
این کارشناس صنایعدستی درباره شیوه تولید محصولات خاتمکاری اظهار کرد: خاتم به صورت ورقه ورقه تولید شده و سپس روی محصول مورد نظر چسبانده میشود. مهم آن است شخصی که خاتم را روی محصول میچسباند چگونه کار را دربیاورد.
او افزود: به طور کلی خاتم را روی تمامی مصنوعات چوبی میتوان اجرا کرد. از جعبه دستمال کاغذی گرفته تا تخته نرد، شطرنج، جعبه سکه، قاب آینه، آینهشمعدان، میز و صندلی، میز پذیرایی، میز شطرنج و هر نوع ظرف، اما شیوه کار روی هریک از محصولات متفاوت است و اجرای آن برای برخی محصولات مشکل. برای نمونه شکلات خوری منحنیهای بسیاری دارد و اجرای خاتمکاری روی آن مشکلتر از دیگر محصولات است.
نظری در ادامه بیان کرد: حتی اگر خاتم با بهترین کیفیت نیز تولید شود نحوه اجرای آن روی محصول اهمیت بسیاری دارد.
او درباره قیمت خاتمکاری در بازار اظهار کرد: قیمت محصول خاتم بستگی به کیفیت کار دارد. به عنوان نمونه یک کار بازاری جعبه دستمال کاغذی باکیفیت ۳۵ هزار تومان و یک کار باکیفیت آن ۱۸۰ هزار تومان قیمتگذاری میشود.
نظری درباره زمانی که صرف تولید یک محصول خاتمکاری میشود، بیان کرد: چسباندن ورقه آماده خاتم روی یک جعبه دستمال کاغذی ۳ ساعت و خشک شدن لاک محافظ آن ۵ ساعت زمان میبرد.
او افزود: خاتمکاری شغل اصلی فعالان این حوزه به شمار میرود و درآمد آن به اندازهای است که معیشت تولیدکنندگان این محصول را تامین کند. به طور کلی اکنون حدود ۳ هزار نفر در این حوزه در حال فعالیت هستند. به هر روی خاتمکاری کار مشکلی است.
نظری درباره آموزش این شاخه از صنایعدستی اظهار کرد: دولت باید تلاش کند تا این حرفه را به دیگران آموزش دهد اما در این زمینه فعالیت چندانی انجام نمیدهد. به طور کلی دولت حمایت چندانی از حرفه خاتمکاری نمیکند در صورتی که میتواند خریدار این محصول باشد و از آن در سازمانهای دولتی، اهدای جوایز و دیگر موارد استفاده کند.