در شرایطی که هنوز یک هفته از روی کار آمدن دونالد ترامپ، رئیسجمهوری جدید ایالاتمتحده آمریکا نمیگذرد، دومین موج از اقدامات ضدایرانی را از سوی واشنگتن شاهد هستیم. روز گذشته از یکسو خبرگزاریهای بینالمللی و رسانههای آمریکایی گزارش دادند که دونالد ترامپ قصد دارد احکامی برای محدود کردن مهاجرت و همینطور سفر از بعضی کشورها امضا کند که ظاهرا شامل ایران هم خواهد شد. از سوی دیگر سه سناتور آمریکایی مجددا طرحی را برای وضع تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی ایران به سنای آن کشور تسلیم کردند.
به نقل از اقتصادنیوز ، این طرح توسط مارکو روبیو، تاد یانگ و جان کورنین، اعضای سنای آمریکا از حزب جمهوریخواه تهیه شده و در صورت تصویب، تحت عنوان «قانون تحریمهای غیرهستهای ایران» باعث خواهد شد آمریکا تحریمهای سنگین اقتصادی و مالی را علیه برخی نهادها و اشخاص ایرانی به اجرا بگذارد.
این دو پالس منفی از سوی واشنگتن در حالی به سوی ایران مخابره شده است که به نظر میرسد تیم جدید کاخ سفید در نظر دارند، فشارها علیه تهران را در حوزههای غیرهستهای دنبال کنند.
همچنانکه در روز اول ورود ترامپ به کاخ سفید و همزمان با انجام مراسم تحلیفش بهعنوان چهل و پنجمین رئیسجمهور آمریکا، سایت کاخ سفید، بیانیهای منتشر کرد که از آن با عنوان نخستین سند سیاست خارجی و دفاعی ترامپ یاد میشود. در این بیانیه، ضمن تاکید بر ضرورت محافظت از آمریکا در برابر تهدیدات موجود، از ایجاد سامانهای برای دفاع موشکی در مقابل ایران و کرهشمالی سخن به میان آمده است، اما مطرح شدن نام ایران در نخستین بیانیه رسمی انتشار یافته از سوی دولت ترامپ، این پرسش را مطرح میسازد که منظور دقیق وی از این موضعگیری چیست و دقیقا چه اتفاقی قرار است در رابطه با ایران در دولت جدید آمریکا رخ دهد.
این در شرایطی است که ترامپ طی رقابتهای انتخابات ریاستجمهوری از لغو برجام و سپس نیز بازبینی آن سخن گفته بود. اظهاراتی که با واکنش تند ایران، دولت قبلی در آمریکا و حتی کشورهای اروپایی و غیراروپایی عضو گروه ۱+۵۵ مواجه شد. آنها معتقد بودند که برجام تنها حاصل مذاکرات بین ایران و آمریکا نیست که واشنگتن به تنهایی بخواهد در رابطه با آینده آن تصمیمی بگیرد. بنابراین شاید اکنون رئیسجمهور جدید آمریکا که دریافته است نمیتواند درخصوص مسائل هستهای و برجام، فشاری بر ایران وارد آورد تصمیم گرفته در حوزههای دیگر تهران را تحت فشار قرار دهد.
همچنانکه پیشتر نیز کارشناسان بسیاری در این رابطه تاکید کرده بودند که احتمالا دونالد ترامپ فشارهایش بر ایران را در حوزهای غیراز مسائل هستهای دنبال خواهد کرد. در این رابطه امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل آمریکا در گفتوگو با روزنامه «دنیای اقتصاد» گفت: «بعد از پیروزی دونالد ترامپ از شواهد برمیآید که موضوع ایران و مساله هستهای از آن درجه اهمیت برخوردار نیست و به عبارت دیگر تهدیدهایی که پیش از برگزاری انتخابات از جانب دونالد ترامپ و حامیانش مطرح میشد تلطیف شده و عبارتی مثل پاره کردن سند برجام به تمایل آمریکا برای مذاکره در این باب تبدیل شده است که اینها حکایت از این دارند که دولت جدید آمریکا اصل و اساس توافق برجام را قبول دارد و به دنبال نقض یا کنار گذاشتن برجام نیست؛ اما به زعم خودشان در پی راهی برای بهبود بخشیدن یا به روزکردن سند برجام هستند که اینها دو تفاوت آشکار ترامپ و حامیانش پیش و پس از انتخابات آمریکا است.» همچنین این کارشناس معتقد است که احتمالا دولت جدید واشنگتن تلاشها برای فشار بر ایران با تکیه بر ابزارهای غیرهستهای مانند تاکید بر مباحث حقوق بشری و تروریستی را دنبال خواهد کرد. به گفته ابوالفتح، آنها این رویکرد را با این امید که ایران تحریک، عصبانی و سرخورده شود و دست به اقداماتی بزند که مسوولیت نقض برجام به عهده ایران بیفتد، دنبال میکنند.