سبد وام مسکن با مصوبه جدید شورای پول و اعتبار، در قالب سه گشایش مالی برای جامعه تقاضای مصرفی، به روز شد. از جزئیات آنچه در جلسه عصر سهشنبه شورای پول و اعتبار به تصویب رسید، حاکی است: زوجین متقاضی مسکن، فارغ از شرط «خانه اولی»، میتوانند از مسیرهای تازه طراحی شده در «بانکهای تجاری»، «بانک مسکن» و همچنین «بانک پشتیبانیکننده تعاونیهای مسکن»، برای دریافت تسهیلات خرید با مبالغ بیشتر از سال گذشته، استفاده کنند.
به نقل از اقتصادنیوز ، سه راهی جدید ایجاد شده مقابل زوجهای متقاضی خرید مسکن، شامل «وام بدون سپرده با سقف بالاتر از تسهیلات قبلی»، «وام اوراق با سقف اضافه اما هزینه کمتر» و همچنین «وام اولویتدار برای تعاونیها» است که متقاضیان متناسب با شرایط اقتصادی خود و لحاظ مزایا و نقاط ضعف و قوت هر یک از مسیرهای سه گانه، میتوانند یک مسیر را برای دریافت تسهیلات انتخاب کنند.
بانکهای تجاری که از اردیبهشت سال ۹۴ به دنبال رفع ممنوعیت پرداخت تسهیلات خرید مسکن در شبکه بانکی، مجاز به ارائه وام بدون سپرده خرید مسکن به همه متقاضیان –مجرد یا ازدواج کرده- در سه سقف ۶۰، ۵۰ و ۴۰ میلیون تومانی (به ترتیب در تهران، شهرهای بزرگ و مراکز استانها و همچنین شهرهای کوچک) شده بودند، هماکنون با مصوبه جدید، اجازه دارند سقف این تسهیلات را فقط برای «زوجین»، به شکل قابل ملاحظهای افزایش دهند.
کلیه بانکهای تجاری دولتی و خصوصی از چند روز آینده و بعد از ابلاغ مصوبه دو روز پیش شورای پول و اعتبار به شبکه بانکی، مجاز هستند به زوجین متقاضی خرید مسکن در «تهران»، «مراکز استان و شهرهای بزرگ» و «شهرهای کوچک»، به ترتیب ۱۰۰ میلیون، ۸۰ میلیون و ۶۰ میلیون تومان تسهیلات خرید مسکن پرداخت کنند. این تسهیلات، بهصورت نصف، به هر یک از زوجین –زن و شوهر- تعلق میگیرد و قابل پرداخت یکجا به یکی از آنها نیست.
در قالب مسیر دوم که صرفا در بانک مسکن ایجاد شده است، سقف «تسهیلات اوراق مسکن» زوجین، افزایش یافته است. در تهران پیشتر، ۱۱۰ میلیون تومان تسهیلات اوراق – تسهیلات خرید و تسهیلات جعاله- به زوجین پرداخت میشد، اما هماکنون سقف این تسهیلات به ۱۴۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است. ۲۰ میلیون تومان از وام جدید ۱۴۰ میلیونی، بدون نیاز به شرط خرید اوراق، به زوجین پرداخت میشود که این نحوه پرداخت، با توجه به بهای خرید اوراق، قدرت واقعی تسهیلات اوراق را با هزینه کمتر، برای متقاضیان، افزایش میدهد.
تسهیلات اوراق خرید مسکن برای مجردها نیز که پیشتر، در تهران، ۷۰ میلیون تومان -۶۰ میلیون تسهیلات خرید و ۱۰ میلیون تسهیلات جعاله- پرداخت میشد، با مصوبه شورای پول و اعتبار، به ۹۰ میلیون تومان افزایش پیدا کرده است که شامل ۶۰ میلیون تسهیلات اوراق، ۲۰ میلیون تومان تسهیلات جعاله و ۱۰ میلیون تومان تسهیلات بدون نیاز خرید اوراق میشود.
بررسی تفاوتهای ظاهری و پنهان سبد ۹۶ تسهیلات خرید مسکن با سبد سالهای ۹۴ و ۹۵ نشان میدهد: تفاوت ظاهری، به افزایش مبالغ وام خرید مسکن مربوط است، اما تفاوت پنهان، به «نحوه افزایش» برمیگردد. در بانکهای تجاری، که پیشتر، تسهیلات خرید مسکن، با سقف یکسان برای مجردها و زوجها پرداخت میشد، در حال حاضر، «تفاوت سقف» به نفع زوجین ایجاد شده است. در بانک مسکن نیز اگر چه طی سال گذشته، سقف تسهیلات اوراق برای زوجین، ۴۰ میلیون تومان بیشتر از تسهیلات اوراق ۷۰ میلیون تومانی مجردها بود، اما امسال این میزان تفاوت، بیشتر از سال قبل شده است بهطوریکه تسهیلات اوراق زوجین و مجردها از ۱۱۰ میلیون و ۷۰ میلیون تومان به ۱۴۰ میلیون و ۹۰ میلیون تومان تبدیل شده است.
«تفکیک» مجردها از زوجین در سبد جدید تسهیلات خرید مسکن – اختصاص تسهیلات دارای سقف سه رقمی به زوجین و دورقمی به مجردها- نوعی «تحریک تکبعدی» به نفع «تقاضای مصرفی» و بازدارندگی برای ورود «سفتهبازها» محسوب میشود که مطابق حریم تعیین شده در مسیرهای سه گانه پرداخت تسهیلات جدید، شانس رونق غیرتورمی را در بازار مسکن ۹۶ افزایش میدهد. این پیشبینی –قابل استفاده نبودن مسیرهای جدید تحریک تقاضای مسکن برای تقاضای سرمایهای- به نحوه اعمال شرط «ازدواج» در پرداخت تسهیلات برمیگردد.
براساس این شرط، مجموع تسهیلات جدید مخصوص زوجین، بهصورت دو فقره وام خرید با مبلغ یکسان و هر یک معادل نصف کل تسهیلات تازه مصوب، به هر کدام از زوجین پرداخت میشود که برای این مدل پرداخت تسهیلات خرید مسکن، آپارتمان مورد معامله باید بهصورت مشارکتی –خرید دانگی- از سوی زوجین، خریداری شود. این مسیر، تا حدودی انگیزه اولیه برای سفتهبازی ملکی را با تسهیلات جدید از متقاضیان مصرفی سلب خواهد کرد.
گزارش از مسیر سوم تازه طراحی شده برای دریافت تسهیلات خرید مسکن حکایت از عزم یک بانک تخصصی در حوزه تعاونیها برای تخصیص بخش قابلتوجهی از منابع خود به دو حوزه تامین مالی ساخت و خرید مسکن دارد.