بررسی دورههای تاریخی ریاستجمهوری نشان میدهد که بازار سهام همیشه اندکی قبل از انتخابات ریاستجمهوری و همین طور بعد از مشخص شدن نتایج با رشد روبهرو میشود. بررسی معاملات بازار اوراق بهادار در ایام انتخابات نشان میدهد
در این مدت سرمایهگذاران درمجموع ۱۱ هزار و ۳۶۷ میلیارد تومان، معادل ۳ میلیارد دلار اوراق بهادار خریدهاند که از این مقدار ۳۶۶۴ میلیارد تومان در فرابورس و ۷۷۰۳ میلیارد تومان در بورس داد و ستد شده است. این آمار نشان میدهد ارزش معاملات بورس تهران ۱۰۰درصد و فرابورس ۱۳۴۴ درصد رشد کرده است. از نظر آمار، مبادله این مقدار سهام در کمتر از یک ماه در این بازار کم سابقه است. تحلیلگران و فعالان به طور معمول این واکنش بازار در دوران انتخابات و مدتی پس از آن را یک واکنش هیجانی و روانی متاثر از این وضعیت میدانند. از آنجا که انتظارهای بازارسرمایه از نتایج انتخابات همان خواستهای بود که تحقق یافته است، یعنی انتخاب دوباره آقای روحانی، بنابراین انتظار میرود این روند هیجانی روند منطقیتری به خود گرفته و تا یکماه آینده بازارسهام روزهای باثباتتر از قبل را تجربه کند.
رویه در حال تکرار
سرمایهگذاران در ایام انتخابات تمایلشان برای خرید سهام بیشتر شد و با رشد ۱۰۰ درصدی مقدار خریدشان به ۳ میلیارد دلار رسید. فقط در ایام انتخابات سهامداران به طور میانگین ۲ درصد بازده بهدست آوردند. در این دوره شاخص کل بورس تهران از ۷۸ هزارو ۶۵۱ واحد به ۸۰ هزارو ۳۴۴۴ واحد رسید. تحلیلگران تکنیکال بر این باورند که چنانچه شاخص بورس بتواند از خط مقاومت ۸۱ هزارو ۳۵۰۰ واحد عبور کند به سمت فتح قله تاریخی خود که ۱۵ دی سال ۱۳۹۲۲ ثبت شد حرکت خواهد کرد و بازار در یک دوره بلند مدت سه ساله، بیش از ۱۰۰ درصد رشد خواهد کرد، از این نظر نتایج انتخابات ریاستجمهوری و اجرای سیاستهای اقتصادی انقباضی یا انبساطی اثر زیادی بر بازار سهام خواهد داشت. به گزارش بورسک، آمارهای موجود از وضع شاخص بورس در طول ۴ دوره انتخابات ریاستجمهوری یعنی از سال ۱۳۸۰ تاکنون نشان میدهد سهامداران به طور میانگین یک ماه قبل از انتخابات ۵ درصد بازده بهدست میآورند، البته در برخی دورهها حتی مقدار بازده سرمایهگذاران به مرز ۵/۷ درصد هم رسیده است. در سال ۱۳۸۰ زمانی که محمد خاتمی برای دومین دوره به عنوان رئیسجمهوری انتخابات شد سهامداران به طور میانگین ۴ درصد بازده بهدست آوردند. ۴ سال بعد وقتی بازار سهام با یک نامزد ناشناخته ریاستجمهوری یعنی محمود احمدینژاد روبهرو شد ابتدا به او واکنش منفی نشان داد و بعد از آن بار دیگر در مسیر رشد قرار گرفت. در دوره دهم هم که در سال ۱۳۸۸ برگزار شد بازار یک ماه قبل از برگزاری انتخابات با رشد زیادی روبهرو شد. در این دوره شاخص بورس در طول یک ماه ۶۶۷ واحد رشد کرد و سهامداران به طور میانگین ۵/۷ درصد بازده بهدست آوردند. در دوره یازدهم ریاستجمهوری هم که با پیروزی حسن روحانی به پایان رسید شاخص بورس ۲۴۹۴ واحد رشد کرد و سهامداران به طور میانگین ۵/۶ درصد بازده بهدست آوردند، اکنون آمارها نشان میدهد که این رویه بار دیگر در بورس در حال تکرار است.
اقدامات اثربخش و بسیار متفاوت از قبل
یکی از دستاوردهای اثربخش دولت یازدهم در بازار سرمایه کنترل و تکرقمی کردن نرخ تورم و رسیدن از تورم ۷/۳۴درصدی در سال ۹۲ به تورم ۹درصدی درحالحاضر است. اتفاقی که به نظر بسیاری از اقتصاددانان و فعالان بازار سرمایه آثارش در بلند مدت در بازار سرمایه هم نمایان خواهد شد. اما در یک دورهای از فعالیت بازار سرمایه، زیرساختها آماده شد و هزینههایش نیز پرداخته شد، هر چند به نظر میرسد در این مدت باید همچنان منتظر منافعمان بمانیم. اما به تایید کارشناسان بازار سرمایه در اینکه بازار سرمایه در دولت یازدهم با تأسی از وضعیت اقتصاد کلان کشور وضعیت شفافتری پیدا کرد، شکی نیست. به زعم برخی فعالان بازارسرمایه، تورم که کاهش پیدا کرد، به این نتیجه رسیدیم که بسیاری از کسبوکارها سودآوری لازم را ندارند و آنچه به اشتباه تصور میکردیم که رونق بوده همان آثار تورمی و عطش و ناآرامی در بازار بود که عین همان اتفاق در بازار سرمایه هم رخ داد. به محض اینکه ثبات را در بازار سرمایه تجربه کردیم در بازار پول هم همان اتفاق افتاد و به اصطلاح نرخهای انتظاری تعدیل شد. پیش از این انتظار داشتیم نرخهای تورم ۳۰درصد و بیش از آن را در شبکه پولی کشور ببینیم، بهواسطه اینکه آن اعداد با توجه به نرخ تورم نزدیک به ۳۰درصدی معقول به نظر میرسید اما در چندسال گذشته این انتظارها تعدیل شد و به این نتیجه رسیدیم که آن نرخها نرخهایی نیست که بتوانیم در بازارپول و املاک و مستقلات و همچنین در بازار ارز و بازار دیگری بهدست آوریم. چنانچه چندی پیش بهروز خدارحمی در گفتوگو با صمت گفت: وقتی نرخهای انتظاری کاهش پیدا کرد به همان اندازه در بازار سرمایه هم این نرخها کاهش یافت. اینطور به نظر میرسد که در دولت فعلی، اقدامات اثربخش و بسیار متفاوت با قبل در بازار سرمایه اتفاق افتاده است؛ اگر بتوانیم از شرایط و ظرفیتهای خارجی استفاده کنیم و نقدینگی تازهای از خارج کشور تزریق شده و ظرفیتهای کسبوکار در بازار سرمایه دیده شود، به نظر میرسد در بازار سرمایه از آنجا که در تیررس اولیه سرمایهگذاری خارجی هم هست، میتوان منتظر نتایج خوبی بود.
مدیرعامل گروه مالی سپهر صادرات درباره اینکه سهم بازار سرمایه در رشد اقتصادی چقدر است، اظهارکرد: به دلیل اینکه اندازه بازار سرمایه هنوز کوچک است، از این بازار نمیتوان بهعنوان یک هدایتگر در رشد اقتصادی استفاده کرد. درحالحاضر نزدیک به ۱۰درصد از تامین مالی کشور از طریق بازار سرمایه انجام میشود و از سوی دیگر اندازه بازار سرمایه برای اینکه نرخ رشد اقتصادی را تغییر دهد نیست. به نظر میرسد هنوز این ظرفیت وجود دارد که با توسعه بازار سرمایه، انتظار داشته باشیم در جاهایی برای کل اقتصاد نقش محرک هم داشته باشد. وی درباره راهکارهای بزرگتر کردن بازار سرمایه اظهار کرد: هزاران شرکت در مجموعه کسبوکار در کشور داریم که درحالحاضر تعداد اندکی در بازار سرمایه فعال هستند. اگر بقیه شرکتها را ترغیب کنیم که به بازار سرمایه بپیوندند و سهم قابل توجهی از اقتصاد از طریق ورود به بازار سرمایه شفافتر شوند در آن صورت میتوانیم بگوییم که اثرگذاری این شرکتها در بازار سرمایه قابل توجه خواهد بود.
حرکت نقدینگی به سمت فعالیتهای اقتصادی پربازده
بازار سرمایه بهعنوان نبض اقتصادی هر کشوری است، هر وقت وضع بازار سرمایه مثبت باشد نشاندهنده وضعیت خوب اقتصادی است و برعکس وقتی فضای بازار سرمایه منفی باشد، نشاندهنده بیماری در اقتصاد کشور است، البته نمیشود گفت که بازار سرمایه باتمام معنا نبض اقتصادی کشور است؛ در برخی از موارد ممکن است جریانهای بازار سرمایه با جریان اقتصادی همسو و همراستا نباشند به این معنی که بازار سرمایه منفی و فضای اقتصادی مثبت یا برعکس باشد. علیرضا قدرتی، کارشناس ارشد بازار سرمایه با بیان این مطلب به صمت گفت: بهطور کلی بازار سرمایه بهعنوان یکی از محرکهای اصلی رشد اقتصادی بوده است. این بازار میتواند نقش بسیار خوبی در تامین مالی بنگاهها داشته و نقش بسیار زیادی در ساماندهی به جریان نقدینگی سرگردان جامعه داشته باشد و این نقدینگی را به سمت فعالیتهای اقتصادی پربازده با دورنمای اقتصادی مثبت سوق دهد.وی با اشاره به اتفاقهای ۴ سال اخیر و مشکلات بازار سرمایه گفت: فضای اقتصادی کشور در مسیر درستی ریلگذاری و تورم کنترل و تکرقمی شده، نرخ نفت از ۳۷۷ دلار به ۵۰دلار رسیده و تثبیت شده است و نوسان بالایی در نرخ نفت دیده نمیشود. همچنین پول حاصل از فروشنفت تا حدودی به راحتی به کشور برمیگردد و به دلیل رفع برخی از تحریمها، ورود سرمایهگذاران خارجی راحتتر از قبل است؛ همه این عوامل باعث میشود دورنمای خوبی از وضعیت اقتصاد کشور و بهتبع آن سودآوری شرکتها و وضعیت اقتصادی شرکتها داشته باشیم و به نظر میرسد بازار سرمایه بیش از پیش میتواند در این فضای اقتصادی خوب، نقشآفرینی کند. قدرتی با بیان اینکه آینده خوبی برای سهامداران بورسی متصور است، تصریح کرد: رشد و سودآوری معقولی در انتظار سرمایهگذاران است، به شرطی که سرمایهگذاران اسیر نوسانها و اخبار کوتاهمدت نشوند و نگاهشان را از کوتاهمدت به سمت میانمدت و بلندمدت سوق دهند. وی سرمایهگذاری با نگاه بلندمدت با قیمتهای کنونی در بازار سرمایه را به شرطی که اتفاق خاص و غیرقابل پیشبینی رخ ندهد مثبت ارزیابی کرد.