اجباری برای استقرار واحدهای صنعتی در شهرکهای صنعتی وجود ندارد. اما تسهیلاتی برای احداث واحدهای صنعتی در شهرکها در نظر گرفته شده تا سرمایهگذاران را برای استقرار در شهرکها جذب کند.
به گفته کارشناسان، دریافت مجوز راهاندازی واحد صنعتی از سازمان صنعت، معدن و تجارت نخستین و تنها مجوز برای استقرار در شهرکهای صنعتی است. این در حالی است که اگر سرمایهگذاری قصد راهاندازی واحد صنعتی در خارج از شهرکهای صنعتی را داشته باشد باید استعلامهای لازم را از سازمانهایی چون حفاظت محیطزیست و منابع طبیعی، امور جنگلها و اراضی، آب و فاضلاب و… دریافت و سپس برای تامین زیرساختهای اولیهای چون آب، برق و گاز اقدام کند. عبور از در ورودی شهرکهای صنعتی و استقرار در آن برای سرمایهگذارانی که قصد راهاندازی واحد صنعتی دارند به گفته برخی کارشناسان تنها نیازمند دریافت یک مجوز از سازمان صنعت، معدن و تجارت آن استان است. همچنین شرکت شهرکهای صنعتی بنا بر اساسنامه سازمان صنایع کوچک موظف به ارائه خدمات زیرساختهای اولیه تا در ورودی واحدهای صنعتی مستقر درشهرکهاست. هرچند پراکندگی شهرکهای صنعتی در نقاط مختلف کشور یکی از دلایل نبود زیرساختهای مورد نیاز این شهرکها عنوان شده و برخی از شهرکهای صنعتی را نیز با فشار برای فراهم کردن زیرساختهای مورد نیاز مواجه کرده اما در برخی شهرکها با وجود فراهم بودن زیرساختها، نبود سرمایهگذار مشکلساز شده است. در نظر داشته باشید شرکت شهرکهای صنعتی براساس مصوبه دولت موظف است تا زیرساختهای اولیه را تا قبل از آغاز به احداث واحدهای صنعتی تامین کند. در واقع هزینهای که از سرمایهگذاران در برابر ارائه زمینهای صنعتی دریافت میشود همان حق انتفاع یا حقوق بهرهمندی از زیرساختهای اولیه است.
۷۶۰ شهرک آماده پذیرایی از سرمایهگذاران
صاحبان صنایع، احداث شهرکهای صنعتی را نقطه عطفی در روند صنعتی شدن و تسهیل در استفاده از امکانات و افزایش عملکرد خود میدانند. مسعود مهدیزادهمقدم، مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی آذربایجانغربی با اشاره به وجود ۹۴۵ شهرک و ناحیه صنعتی مصوب در کشور به صمت گفت: تا پایان شهریور سال جاری ۷۶۰ مورد آن به بهرهبرداری رسیده و حدود ۲۲ هزار هکتار زمین صنعتی قابل واگذاری در شهرکها و نواحی صنعتی کشور وجود دارد. او با تاکید بر اینکه احداث شهرکهای صنعتی نیازمند کسب ۱۴ استعلام از سازمانهای اجرایی مربوط است تا بستر مناسب برای راهاندازی واحدهای صنعتی را فراهم کند، تصریح کرد: شناسایی زمین مناسب و دریافت استعلام از منابع طبیعی و سازمان محیطزیست، نخستین گام برای آغاز عملیات اجرایی در احداث شهرک است سپس برای تامین آب، برق، گاز و مخابرات اقدام میشود اما متقاضیان برای راهاندازی واحد صنعتی در شهرکها تنها نیاز به مراجعه به سازمانهای صنعت، معدن و تجارت دارند تا با دریافت مجوز احداث صنعت به شهرکهای صنعتی مراجعه و برای راهاندازی واحد تولیدی اقدام کنند. مهدیزادهمقدم ساخت تصفیهخانههای صنعتی و آزمایشگاهها را از مهمترین زیرساختهای تامین شده در شهرکهای صنعتی برشمرد و افزود: ساخت تصفیهخانه برای هر واحد صنعتی کوچک و متوسط هزینه بسیار بالایی را در پی دارد، در صورتی که این واحدها با استقرار در شهرکهای صنعتی میتوانند از تصفیه خانههای مرکزی بهرهمند شوند. او ادامه داد: هزینههای شهرک را واحدهای صنعتی تقبل میکنند و آب، برق و گاز نیز طبق قانون واگذار میشود همچنین ساخت تصفیهخانه یکی از مهمترین امکانات زیرساختی است که در بهرهبرداری از زمینهای صنعتی مورد توجه صنعتگران قرار دارد زیرا ساخت تصفیهخانه از مشــکلات زیستمحیطـــی جلوگیری میکند و آلودگی را کاهش میدهد. بنابراین آگاهی از امکانات شهرکها و نواحی صنعتی قابل واگذاری برای سرمایهگذاران موجب سرعت و اطمینان در توسعه صنعت خواهد شد.
زمین صنعتی آماده در انتظار سرمایهگذاران
نکته قابل توجه دیگر برای جذب سرمایهگذاران در شهرکهای صنعتی سهولت دسترسی به اطلاعات مکانی است بهطوریکه محمدعلی یوسفی، مدیرعامل شرکت شهرکهای صنعتی خراسان شمالی در گفتوگو با صمت به سامانه اطلاعرسانی مکانی در شهرکهای صنعتی اشاره و اظهار کرد: با راهاندازی سامانه اطلاعرسانی دیگر نیازی به مراجعه حضوری نیست و متقاضیان اطلاعات کامل را در سامانه بهراحتی مشاهده خواهند کرد. در حال حاضر متقاضیان برای دریافت زمین در شهرکهای صنعتی به ادارات مربوط مراجعه میکنند که این امر با رفتوآمد بسیار و نیز صرف هزینههایی همراه است که با راهاندازی سامانه «جیآیاس» دیگر نیازی به مراجعه حضوری نبوده و بروزترین اطلاعات در اختیار متقاضیان قرار خواهد گرفت. او تاکید کرد: ورود به شهرکهای صنعتی برای سرمایهگذاران در راهاندازی واحد تولیدی بهصرفهتر است زیرا دیگر نیازی به صرف هزینه و زمان بسیار برای تامین زیرساختها نیست. زمین آماده برای احداث واحد صنعتی با زیرساختهای اولیه و شرایط آسان در پرداخت حق انتفاع در اختیار سرمایهگذاران قرار میگیرد. یوسفی معتقد است که احداث شهرکهای صنعتی و برخورداری صاحبان صنایع از خدمات این شهرکها موجب تسهیل توسعه و رشد صنعت است. از طرفی تامین زمین و امکانات زیربنایی اعم از برق، آب، مخابرات و گاز باعث رونق و توسعه صنایع خواهد شد. این درحالی است که مدت به بهرهبرداری رسیدن یک شهرک صنعتی در گرو نحوه تخصیص منابع مالی و محل در نظر گرفته شده همچنین طراحی ساخت شهرکهای صنعتی و ناحیهبندی آن با در نظر گرفتن باد غالب و شیب زمین توسط مشاور شهرسازی و بعد از آن قیمتگذاری و شناسایی سرمایهگذاران انجام میشود. بنا بر این گزارش، مکانیابی شهرکهای صنعتی باعث شده تا بستر مناسب برای احداث واحدهای صنعتی فراهم شود. محدودیت زمینها در برخی مناطق به علت کوهستانی بودن یا در گستره منابع طبیعی و جنگلها از موانع اصلی در احداث واحدهای صنعتی محسوب میشود در حالی که با احداث شهرکهای صنعتی از این موانع جلوگیری شده است. به طوریکه تقاضای دریافت زمین مناسب برای احداث شهرک صنعتی به اداره منابع طبیعی ارائه میشود تا زمین مناسب معرفی و آب، برق، گاز، مخابرات و راههای دسترسی برای شهرک صنعتی مورد احداث تامین شود و این به معنای حذف بروکراسیهای اداری در راهاندازی واحدهای صنعتی با استقرار در شهرکهای صنعتی است.